اثر عوامل اقلیمی بر ویژگی‌های تشریحی برگ در جمعیت‌های درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser)

در این پژوهش، ساختار تشریحی برگ در گیاه درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser) بررسی شد. به این منظور از 34 رویشگاه مختلف آن، نمونه‌های برگ در اواخر فصل بهار جمع‌آوری شد. بذر گیاهان مورد بررسی در فصل مناسب برداشت و در مزرعه کشت شد. پس از کامل شدن رشد رویشی از آنها نیز نمونه‌های برگ برداشت شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده از طبیعت و مزرعه در آزمایشگاه مطالعه تشریحی شد. به منظور مقایسه متغیرهای ساختار تشریحی گیاهان در رویشگاه‌های طبیعی و مزرعه، با استفاده از نرم‌افزار Minitab، منحنی نرمال مقایسه‌ای ترسیم شد. برای مقایسه میانگین متغیرهای مورد بررسی در رویشگاه‌های طبیعی و مزرعه، پس از آزمون همگنی واریانس‌ها و نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون T-student استفاده شد. میانگین ویژگی‌های تشریحی جمعیت‌های درمنه دشتی بر حسب حضور در سه ناحیه اقلیمی نیمه‌خشک، خشک ‌خفیف و فراخشک توسط تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) تجزیه و تحلیل شد. میانگین ویژگی‌های اقلیمی سه ناحیه اقلیمی نیز با استفاده از PCA تجزیه و تحلیل شدند. به طور کلی، نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بیشتر متغیرهای تشریحی اندازه‌گیری شده در شرایط مزرعه که رطوبت به اندازه کافی در اختیار گیاه قرار می‌گرفت، افزایش یافته‌اند، در صورتی که ضخامت پوستک که یک ویژگی وابسته به خشکی است در گیاهان رویش یافته در مزرعه، به علت شرایط زیستی مناسب‌تر، کاهش یافته است. این ویژگی نیز کاملاً تحت تأثیر شرایط اقلیمی قرار دارد. با بهبود شرایط رشد گیاهان در مزرعه، طول روزنه‌ها افزایش و متعاقب آن تعداد آنها کاهش یافته است. از مقایسه دو گروه‌بندی بر اساس ویژگی‌های تشریحی و ویژگی‌های اقلیمی، می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که گروه‌های اقلیمی کاملاً با گروه‌های تشریحی منطبق هستند. مقایسه ویژگی‌های تشریحی گیاهان در رویشگاه‌های طبیعی و مزرعه تأثیر‌گذاری عوامل اقلیمی را بر این ویژگی‌ها به طور آشکار نشان می‌دهد.